Животные наши друзья
Тупмалли:
Автан
Петушок
Ĕне
Корова
Йытăпа кушак
Кошка и собака
Кăвакал
Уточка
Пирĕн кушак
Наш кот
Такасем
Бараны
Хурсем
Гуси
Цыплята
Чăх чĕпписем
Автан
Автан вăхăт пĕлтерсе
Ирпе ирех авăтать –
Ăш ыйхăран вăратать:
– Ки-ки-ри-ку-ук!
Хĕвел тухсан хĕрелсе
Паппа туни илем çук!
Петушок
Без часов наш Петушок
Время знает назубок.
Он кричит:
– Ку-ка-ре-ку!
Не валяйтесь на боку!
Если солнце выше ели,
Всем пора вставать
с постели!
Ĕне
Тĕлĕнмелле ĕнерен:
Ĕне кавлет вĕçĕмрен.
Кавленĕрен вĕçĕмрен
Сĕт парать вăл кунсерен.
Ĕне сĕчĕ шурăскер,
Калама çук сиплĕскер,
Калама çук тутлăскер,
Пире çиме кирлĕскер.
Ĕне сĕтне çиекен
Пархатарлă пулмалла:
Сĕт паракан ĕнене
Куллен апат памалла.
Корова
Удивляет нас корова –
Целый день жевать готова!
И когда с лугов идёт
Всё равно она жуёт!
Округлилися бока –
Много даст нам молока.
Очень ценно для здоровья
Молоко её коровье!
Я Бурёнушку свою
С благодарностью кормлю.
Пусть она сто лет живёт –
Молочка для нас даёт!
Йытăпа кушак
Йытăпа кушак ялан
Мăртăхаççĕ тĕл пулсан:
Мăр-мар, хăр-хар –
Мана эсĕ кирлĕ мар!..
Харкашас йăли вĕсен
Сыпăнса пырать вĕçрен:
Харкашаççĕ ĕмĕрне –
Мĕн çитмен-ши вĕсене?
Пĕрин ăслă пулмалла –
Пуçласа ыр сунмалла:
Тан курмасăр пĕр-пĕрне
Туслăх пулмĕ ĕмĕрне.
Кошка и собака
У кота и у собаки
Не бывает дня без драки.
И такая вот беда
Длится долгие года.
Почему они дерутся
И никак не разберутся –
Кто же прав, а кто не прав?
Да такой у них уж нрав!
Должен умный уступить,
Гнев на милость заменить,
Чтобы кошки и собаки
Дальше жить могли без драки.
Кăвакал
– Нартти-нартти Кăвакал,
Сана валли мĕн сахал?
– Çамрăк хуçа пит кахал –
Картишĕнче шыв сахал!
– Нартти-нартти Кăвакал,
Кил хушшинче шыв сахал.
Кахал мар та сан хуçу –
Чавса кÿлĕ тума çук!
Кÿлĕ çуккă – темех мар,
Пур тăватпăр çуккине:
Шăмпăлтатса çăвăнма
Шыв тултарăп тирĕке.
Уточка
– О чём крякала всё утро?
Расскажи-ка мне ты, Утка.
– Ах, беда моя, беда –
Нет ни речки, ни пруда!
Я сидел и думал сутки –
Как помочь мне этой утке?
Где найти мне водоём?
Может, в таз воды нальём?
Из бочонка достаю
Тёплую водицу –
Пусть утята плавают,
Курицы напьются.
Пирĕн кушак
Пирĕн килти кушакăн
Хура пустав пиншакĕ,
Сарă тиртен кĕрĕкĕ,
Кăвак пурçăн çĕлĕкĕ,
Мăйĕ тавра мăй çыххи,
Пилĕкĕнче пиçиххи,
Пиçиххийĕ çыруллă —
Хăй вара пит хăюллă.
Кăнтăрла та, каçпа та
Шавах çÿрет сунарта:
Вĕт кайăка хăратать,
Шăшисене тустарать.
Наш кот
Ах, какой нарядный кот
У меня сейчас живёт.
Ходит в шубке полосатой,
Щурит глазки хитровато.
У него на шее – бант,
Ходит важно, словно франт.
Как погладишь – он поёт,
Молоко из блюдца пьёт.
Спит всегда он только днём,
А стемнеет за окном,
Убегает на работу –
На мышиную охоту!
Такасем
Кăтра пуçлă такасен
Урисенче такансем:
Такан сырсан урана
Утма лайăх урамра.
Утма лайăх урамра,
Утма лайăх улăхра,
Çавăнпа та такасен
Урисенче такансем.
Бараны
Босиком ходить опасно –
И баранам это ясно!
Где же взять им сапоги
На четыре их ноги?
По горам и по лугам
Хорошо ходить ногам
Неизраненным, не битым –
Потому что есть копыта!
Хурсем
Хур тăвас мар хурсене –
Хур тунине пĕлет хур:
Хур тусассăн хăйсене
Хурсен сăхас йăли пур.
Гуси
Гуси горды, гуси важны,
Осторожны и отважны:
Кто на гуся замахнётся,
Тот узнает – гусь клюётся!
Чăх чĕпписем
Чăх чĕпписем кунĕпе
Шимппи-шимппи тăваççĕ,
Хăйсен çепĕç чĕлхипе
Çиме апат ыйтаççĕ.
Шимппи-шимппи чĕпсене
Хĕрхенетĕп чĕререн:
Ĕçме-çиме вĕсене
Хам паратăп ирсерен.
Цыплята
У хохлатки детский сад –
Десять маленьких цыплят.
Она водит их гулять,
Учит зёрнышки клевать.
Они бегают, пищат –
Червяков найти хотят.
Я пою их и кормлю,
Потому что всех люблю!