НЮХ-НЮХ СĂМСИ МĔНШĔН ПУКЛАК?

Ку вӑл тахçан авалах пулнӑ. ӳнтанпа, тен, çӗр çул та, пин çул та иртнӗ пуль.

Шӑрпӑк пек шӗвӗр сӑмсаллӑ пӗр сысна çури, Нюх-Нюх ятлӑскер, мӑннисем мӗн калаçнине вӑртӑн итлеме юратнӑ. Ялан алӑк хыçӗнче йӑпшӑнса тӑнӑ вӑл.

Пӗррехинче Нюх-Нюхсем патне чаплӑ  кӳмепе чаплӑ хӑна килсе çитнӗ. Хӑмпӑ пек çавракаскер, кӳминчен аран йӑраланкаласа тухнӑ вӑл. Нюх-Нюхӑн ашше-амӑшӗ хирӗç тухсах кӗртсе илнӗ ӑна, хултан тытса пӳрте çавӑтса кӗнӗ. Сӗтел хушшине кӗртсе лартнӑ та ун умнее тем тӗрле апат-çимӗç кӑларса тултарнӑ – юмансӗтел кӗç-вӗç авӑнса анать тейӗн. Хӑна вара савӑнсах апата пиккеннӗ: чаплатарнӑ кӑна çӗрулми шаркуне.

Ӗçкелесен-çикелесен, пӳртре шавлӑ калаçу тапраннӑ. Чаплӑ хӑна никама сӑмах памасӑр нӑрхлатнӑ: тем те пакӑлтатнӑ вӑл, чӗлхи унӑн йӑлтах вӗçерӗнсе кайнӑ. Кӗçех тата хӑйне кура маар çинçешке сассипе »рӑ та ӗнеркелесе янӑ:

Нӑрик кӑна нӑрик юррӑм пур,

Унран пахи, тусАм, эп пур!.. –

тенӗ вӑл хавассӑн.

            Нюх-Нюх ашшӗ чаплӑ хӑнана ырлакаласа çеç ларнӑ. Лешӗ нӑрӑхлатсан, вӑл та нӑрӑхлатнӑ, анаслансан – анасланӑ, кулсан  – чарӑна пӗлмесӗр ахӑлтатнӑ.

            Нюх-Нюх çаксене алӑк хыçӗнче каçса кайсах итлесе тӑнӑ, хӑй ӑçтине те мансах кайнӑ.

                Анчах…нумаях тӗлӗнеймен çав Нюх-Нюх. Картишне тухма тӑнӑ чаплӑ  хӑна алӑка вӑш уçса янӑ та Нюх-Нюха сӑмсинчен çат тутарнӑ.

                – Нӑр-р-рик – тени çеç илтӗнӗ алӑк хыçӗнче. Пӑхнӑ та хытсах кайнӑ: Нюх-Нюхӑн шӗвӗркке сӑмси пӑхӑр укçа пек лапчӑннӑ ларнӑ! Авкаланнӑ çеç Нюх-Нюх ыратнипе, ниçта кайса кӗрейми çихӗрнӗ. ӑнчах сӑмси, тем тусан та, вырӑна ларайман…

                –Эх, Нюх-Нюх! Мӗн чухлӗ каланӑ пуль сана алӑк хыçӗнче ан тӑр тесе. Сӑмсасӑр юлтӑн вӗ-ӗ-ӗт, –шелленӗ ӑна ашшӗ-амӑшӗ, чунтан ачашласа. Анчах мӗн тӑван-ха пӗр лапчӑннӑ сӑмсана?

                Ҫавӑнтан пуçланса кайнӑ та ӗнтӗ пуклак сӑмсаллӑ нюх-нюхсем. Ӑнланмалла-и?