Тупмалли Эх, yсетпeр. Сaвaсем.   Cуркунне Каппайчaк cилпе ырa хeвел Cумaрлa кун Cумaр Автан Така Витаминлa утa Савaк ир Купaста Эх, ?сетпeр Диета Пулaшaр! Пылак марине Иккeшне те юрататaп Чарусaр Тунсaх Йывacсем тeлeреccе Ceнe cул Тавлашу Ытарайми ceршыв Калаcу Тaхтав Хастаррaн утатпaр. Юрa Яковлев мaнукeсем   Ваccук пaтaрмахeсем. Калавсем.   Чaваш чeлхи кружокeнче Чунпа пуян cын Пылчaклa пушмак Пeрремeш ceнтер? Яланах тимлe пулaр Шaна Талантлa ача Шaл ыратни Вeренмелли нумай Cуркунне. Cурхи кун асамлaхне сапать, Кайaк-кeшeк савaнса юрлать. Анаслать пeр ватa тунката: - Кахалах эп тухрaм, тупата. Cуркунне сипетлeхне ecес, Cут cанталaк пек чечекленес. Cумaр. Тартaм эпe cумaртан - Чупрe cумaр хыcaмран. Cывaхрах ав ват юман - Пур-ха caлaнacaм ман.   Cитрe cумaр васкаса, Аcа-cиceм кaларса. Эх, силлет вaл юмана, «Тух унтан!» - хистет мана.   Кeмсeртетрe аслати: «Эй, итле, этем ачи! Cиceм cиcнe вaхaтра Аякра тaр йывacран. Шыв ислетнe йывacа Пултарать cапма аcа». Витаминлa утa. Ыра кун сана, eне! Пeлтерсем ecне-хeлне. Му-у-у! C?ретeп-ха пeр май. Ан чaрмантар, иртсе кай. Эп васкатaп халь киле, Ман унта сeт леcмелле. Кeркунне cитет, Cтаппан, Утa хатeрле, ан ман. Кeтeве кecех чараcce, Картана пире хупаcce. Витаминлa утине Cимелле cине-cинех. Сывлaхлa ?сес тесен Кирлe сeт ачасене. Эх, yсетпeр. Шaллам аллинче - «Растишка», Ман - сeткен, «Фруктовый сад». «Улaп пек пулап», - тет Гриша. Эп те улaп пек пулап.   Эх, cиетпeр, эх, ecетпeр, Тавлашатпaр, виceнетпeр. Кунсерен eмeтленетпeр Аттене хуса cитетпeр. Иккeшне те юрататaп. Хамaр ялта - асанне. Кyршe ялта - кукамай. Кукамайпа асаннене Курас килет ман пeрмай.   Кукамая курмалла - Чупап кyршe ялалла. Ай-хай кукамай Кукaль cитерет пeрмай.   Ялта кeтет асанне, Эп васкатaп ун патне. Ай-хай асанне Cитерет мeн тутлине.   Иккeшне те юратап, Иккeшне те пулaшап. Асаннепе кукамая Ыр кaмaлшaн тав тaвап. Ceнe cул. Ёлкaна eлкeреймерe Хeл Мучи. Acта c?рет? Вупaр карчaк кeттермерe - Пур ceре те сeкeнет.   Уява aна чeнменччe. Cитнe ав чeнмесeрех. Кучченеc эпир кeтсеччe Килнe вaл парнесeрех.   Ячe алaк «юрласа», Хeл Мучи кeрет кулса! - Кec юлаттaм cывaрса! Савaнать халь кайaк-кeшeк, Чeр чунсем те кeшeл-кeшeл. Хeл Мучи ташша чeнет, Ташласан парне сeнет.   Эх, юрлатпaр, такмаклатпaр, Сaвaсем хeрсех калатпaр: - Тавтапуc сана, Мучи! Чи ырри эс! Чи-чи-чи! Ытарайми ceршыв. Ешерет тaван ceршывaм: Куc тулли уйсем-хирсем. Вaрмансем ав куc хeсеcce: «Манaн ытама килсем».   Ай-хай савнa ceрeм-шывaм... Пaхса ытармалла мар. Тeнчипе, таcта та шырaр - Cук кун евeр пархатар.   Чарaнса тaрса итлетeп Ирхи канлe шaплaха. Чeререн савма пиллет вaл Cак мухтавлa халaха.   Ceрeм-шывaм cитeнтернe Сумлa, паттaр ентешсем. Чaваш ен чапне ceкленe Космоса cити вeсем. Хастаррaн утатпaр. Юрa. Эпир cитeнетпeр Кулса-выляса. Шкулта вeренетпeр Чунтан тaрaшса.   Хушса юрламалли: C?лтен cут хeвел Савса ачашлать. Ceршывaм cинчен Чeреceм юрлать.   Хастаррaн утатпaр Cут eмeт патне. Шыратпaр, тупатпaр Чунсем ыйтнине.   Мaнаcлaн саратпaр Пeл? тeнчине. Чунтан тав тaватпaр Учительсене. Яковлев мaнукeсем. Аслa Атaл cийeн ир-ирех Ялкaшса ceкленчe cут хeвел. Чaваш енeм, эс пeртен-пeрре, Кунран-кун чечекленсе ceнел.   Aнтaлатпaр cутa уcлaха, Чыс, мухтав к?ретпeр халaха. Янaрать кунта чaваш чeлхи, Пирeншeн вaл пуринчен пахи.   Кар тaрса чaвашлaха упрар, Алла-аллaн тытaнса утар. Тухacра вaранчe савaк ир, Яковлев мaнукeсем эпир.   Савaнатпaр, мухтанатпaр, Cут малашлaха шанатпaр. Пылчaклa пушмак. - Ну, Ваccук, эсe халe пысaк eнтe. Шкула cўреме пуcларaн. Малашне пылчaкпа вараланнa атa-пушмакна хaвaнах cумалла пулать, - йaл кулса каларe пeррехинче амaшe. Асламaшe ача хутне кeресшeнччe кaна - амaшe алaпа сулчe. Ваccук унaн сaмахeсене хaлхана чикмерe пулас: вaл хaвaрт апатланчe те компьютерпа вaйaсем выляма пуcларe. - Чим-ха, ывaлaм, вaййусем тармec-ха, каласа пар-ха шкулти, класри ecсем cинчен, - пырса тaчe амaшe. - А-а-а! - алне сулчe Ваccук, - нимех те интересли пулмарe паян. Сaмахсене сыпaкaн-сыпaкaн вулаттарчec. Эпe вулама тахcанах пeлетeп. Вуннa таран шутлаттарчec. Эпe ceр таран шутланине эсe хaв та пeлетeн. - Тата мeн интересли пулчe? - Интересли-и? Физкультура урокeнче пуринчен хытa чупрaм. Мала тухрaм. Мана учитель мухтарe. - Маттур. - Маттур тет-ха вaл. Тaхтавра коридорта хытa чупнaшaн ятларec мана. Эпe вара хытa чупма юрататaп. - Шкул вaл урам мар-cке, ывaлaм. Унта мeн чухлe ача. Пурте чупма пуcласан мeн пулeччe-ши? - Ха-ха-ха! - хыттaнах кулса ячe Ваccук, - стадион пулнa пулeччe. - Шкулта йeрке пулмалла cав, - кулса ячec асламaшeпе амaшe те. Ваccук ирхине шкула пуcтарaнма пуcларe. Вaл яланхилле амaшe cуса тасатнa пушмакне тaхaнасшaн пулчe. Пeри тап-тасах. Тепри вара eнер хытса ларнa пылчaкпах. Арcын ача ним те чeнмерe, cаплах тaхaнчe те урамалла васкарe. - Ну, няняккам, пысaк пeлy илсе килмелле пултaр, - ыр сунчe асламaшe. Пырать Ваccук урампа таплаттарса. Паян тулта шaнтнa. - Ваccу-ук! Эсe acта пылчaк тупнa паян? - тeлeннe пек йaл кулчe хирec килекен вeрентекен. - Пылчaкe шелленe тата сана. Пeр пушмакна кaна вараланa. Арcын ача аванмарланчe. Нимeн те калаймарe вaл. - Атя васкар. Урока eлкeреймeпeр тата, - хыпалантарчe aна учитель. Ваccук шкултан таврaнсан тyрех тумтирне улaштарчe те пушмакeсене cума пикенчe. - Ман мaнукaм пысaкланнa иккен. Пысaкланнa, aслaланнa, - пырса cупaрларe aна асламaшe. Шaна. Нaй, нaй! нaйкaшать кeрхи шaна. Акa вaл Ваccук сaмси cине пырса ларчe. Икe аллипе сeт куркине cатaрласа тытнa ача сылтaм аллине вecертрe те шaнана хaваласшaн пулса хaй сaмсине шап! тутарчe. Cав вaхaтра сeт курки вaшт кaна шуса кайрe те малтан Ваccук чeркуccийe cине лаплатрe, унтан урайне ўкрe. Ачан шкула cўремелли шaлаварe сeтпе вараланчe. - Эх, анранa шaна! Мeн туса хутaн эсe манпа?! - сасaпах ўлеме пуcларe Ваccук. - Ыран шкула мeн тaхaнса каяс? Вaл шaнана хaвалама пуcларe. Лешне мeн? Пeр чўречене пырса caпанать, пeр сeт к?лленчeкe cине ларать. Савaнсах ecет Ваccук тaкса янa сeте. Нaй, нaй! нaйкaшать хaй, aшa кунсем иртсе кайнaшaн кулянать пулас. Шaна хaваласа ывaннa Ваccук шaлаварне улaштарчe те пукан cине ларчe. - Сeте типeтсе пуcтарас пулать, - хaйпе хaй калаcрe ача. - Хам айaплa, мaран упа cури пек мeшeл-мeшeл c?ретeп. Алaка асанне вeрентнe пек хaвaртрах уcса хупсан шaни вecсе кeрейместчe. Шкул тумне улaштарнa пулсан вaл та вараланмастчe. Ача мунчала илсе сeт к?лленчeкне типeтме васкарe. Сeтел айне пeшкeнчe те - к?лленчeк вырaнe cеc юлнa. Юнашарах кушак тaсaлса выртнa та мaр-мaр-мaр тесе Ваccука куceнчен пaхать. Сeтпе хaналанaшaн тав тaвать паллах. Вeренмелли нумай. Вeрен? cулe вecленчe. Ваccукaн пысaк хуйхa. Унaн математикaпа «тaваттa» тухнa. Тарaхать, вaрcать арcын ача хaйне. Хутламалли таблицaна сахалтарах вeренчe пулас вaл. Шкулта вeрен? cулe вecленнe ятпа ирттернe линейкaра чи маттуррисене грамотaсемпе кeнекесем парса чысларec. Ваccукaн чeри сиксе тухасла тaпaртатрe ун чухне. Пуcне усса килнелле утрe ача. - Ну, ывaлaм, пиллeкмeш класа куcрaн пулать. Пысaклантaн. Мeн салху эсe паян? - пуcран шaлчe ывaлне кaнтaрлахи апата киле таврaннa ашшe. - Мeн, мeн? «Тaваттa» тухрe манaн математикaпа. Хам айaплa. Хутламалли таблицaна вeренес чухне футболла ытларах вылярaм пулас. - Халь тин нимeн те тaваймaн. Малашне тaрaшас пулать, - сaмах хушрe асламaшe. - Атя лар сeтел хушшине. Апатланма вaхaт. - Анне acта? - Анн? паян кaнтaрлахи апата таврaнаймасть. Ec нумай терe. Cапах та вeрен? cулe вecленнe ятпа торт туянса килме пулчe ec хыccaн. - Эп «отличник» мар вeт. - Эсe пурe пeрех чи маттурри, - пырса cупaрларe асламaшe. - Атте, эсe шкулта ялан «пиллeксем» кaна илнe-и? - Ялан тесе улталас килмест. Пeррехинче «иккe» те илнeччe. Анчах та хам йaнaша вaхaтра aнлантaм пулас. Ваccукaн ашшe шкула кeмeл медальпе пeтернe. Кайран инженера вeренсе тухнa. Ашшe c?лeк cинчен икe ceнех мар кeнеке илчe те ывaлне тыттарчe. - Cак кeнекесене мана сан cулусенче шкулта парнеленeччe. Эсe халe пысaк eнтe. Вуласа тух. Вeренмелли нумай унта. Ача чeтрекен аллисемпе асaрханса тытрe кeнекесене. «Тимур и его команда» ятлa пeри. Теприн cине «Васёк Трубачёв и его товарищи» тесе cырнa. Хуплашкан шалти енне: «Николай Сыплатова аван вeреннeшeн тата хaйне шкулта лайaх тытнaшaн», - тесе cырса хунa. «Атте ача чухне юлташeсене ман пек ура хурса yкермен пулас. Тaхтав вaхaтeнче те aмaртмалла коридор тaрaх чупман», - пaшaрханса шухaшларe ача. Вaл васкаса апатланчe те «Васёк Трубачёв и его товарищи» ятлa кeнекене илчe. «Васёк Трубачёван юлташeсем манaннинчен мeнпе уйрaлса тараcce-ши?» - кaсaкланчe вaл. Меллeн вырнаcса ларчe те тимлeн вулама пуcларe. «Вeренмелли нумай терe-cке атте - манaн нумай пeлес пулать», - пaшaлтатрe ача.