Содержание: УЛМИ УЛМУ??ИНЧЕН АЯККА ?КМЕСТ В?РМАН КАЛАВ?СЕМ ??К?РТАН АСЛИ ?УК  Хевелан?? енчен хура п?л?тсем капланса килч?? те самантрах х?р? х?веле хупласа хуч??. ?ап-?ут? класс сасарт?ках т?кс?мленсе ларч?: ка? ?нтр?к? ?итр? тей?н. Унччен те пулмар? — асар-писер ?ил хускалч?. Урамри ват? й?мрасем сулланкалама, кашлама тапратр??. ?ил ачисем туратран турата сиксе ?ке???. Эх, ашк?на???. Ним?н т?вайман енне ?ул??сене тата-тата ыв?та???. Ак?, тах?ш? й?мра туратне ху?р?, тепри ?на ?ав?рттара-?ав?рттара аяккалла в??терсе кайр?. К??ех витререн т?кн?н шулт?ра ?ум?р л?шке пу?лар?. ?ил ачисем самантрах та?та ?ухалч?? — й?пенесрен шикленч??-ши? Ку? хупса иличчен лапамра п?ч?к?? к?л? пулса та т?ч?. Тулса ?итсен, шыв п?р выр?нта т?ма шутламар?, шырлан тупса, ?ырмана ?ул тытр?. Ах?р юханшыв тей?н ?ав! К?п?кланса ?е? юхать.     ?ум?р ?ун? май лапамри к?л?ре «лаша ку??сем» сике-сике туха???. Х?мпи, ч?н та, лаша ку?? пекех кур?нать. С?намас?р, танлаштармас?р каламан пуль ?ав ?на ваттисем.     Ав?, Элек?ей мучи теп?р чухне х?веле хир?? п?хать те:     —Х?велан?? карталанч?. М?рьери т?т?м те ??ре анать. Курат?р-и: ч?ке?сем ??р ?ум?пе в??е???? ?ум?р пулатех! — тет.     Элек?ей мучи калан? т?р?х, ?ум?р ?ун? чухне «лаша ку??» пал?рсан та, ?антал?к й?пе-сапана каймалла-м?н.     Лариван?н ?акна ?ненес килмест. «Ун пек наука в?л Элек?ей мучипе Ванюка ?е? кирл?»,— тесе к?на ш?тлет.     «Эх, хут карап ярсан еплерех ишн? пул?чч?-ши?» — п?ш?лтатать ?ак в?х?тра ч?речерен п?хса ларакан Лариван.     —М?-?н?— тант?ш?н шух?шне п?лесш?н пулать Пет?р.     Лариван, самантл?ха х?й ??тине манн?скер, тинех шкулта ларнине аса илет те, т?рленсе, малалла тинкерет. Учительница, ачасем енне ?ур?мпа ?авр?нн?скер, доска ?ине тем?н ?ырать.     «Э-э, в?л ас?рхамасть-ха, к?шт с?нам»,— шух?шлать те Лариван, урамалла тир?нет.     Лапама ?ум?р шыв? тулн??ем тулать. Юрать-ха, шырлан пур. Ш?нк?ртатса юхать к?п?кл? шыв. Ав?, шырлан х?рринчен турпас шуса анать. К?вакал ч?ппи пек й?мп?лт! ч?мать в?л шыва. К??ех сиксе тухать. Теп?р выр?нта яв?нса-п?т?р?нсе илет те юх?мпа п?рле ?ырманалла васкать.     Лариван х?й сисмес?рех й?л кулса ярать, ч?рече янах? ?ине таянать. Ч?рку??ий?пе парта ?ш?нчи портфельне пер?нет. Унччен те пулмасть, портфельтен урайне тем?н тат?лса анать. Анчах в?л ун еннелле ?авр?нса та п?хмасть, ?на халь турпас ытларах ил?ртет.     —Лариван Петров!-илт?нсе каять сас?. Лариван, п?в?пе карт турт?нса, т?рленсе ларать.     Учительница ачасем енне ?авр?нн? - м?н, кам м?нле ларнине аван курн?.     Лариван урипе сасарт?к тем?нле япалана пер?нет. Пусса п?хать ун ?ине — ?ем?ешке. В?л, пу?не п?ксе, парта айне п?хать. Килтен илсе килн? ??к?р с?мси иккен!     Лариван ?на п?шк?нсе илмер?. «Выртт?рах»,— тер? ?нт? в?л. Урапа лапч?тн?скерне пурп?рех ?иес ?ук.     —Ил,—п?ш?лтатр? ?на хы?ра ларакан Ванюк, ?ур?м?нчен п?рнипе т?к-т?к т?ртсе.     Лариван илтм?ше перет. Х?й те сисмест, ??к?р с?мси каллех ура айне лекет. Ача ?на айккинелле т?ртсе хурать.     —Ил! — тар?хсах хушать Ванюк.     —Ман мар в?л, Пет?р?н,—с?мсине н?ш туртатьЛариван.     —М?н? — тант?ш? енне ?авр?нать Пет?р.     —Кирек кам?н пулт?р та, эс? таптар?н. Ил! —хистет Ванюк.     Пушмакпа юнашар выртакан ??к?р с?мсине ас?рхасан, Пет?р тинех с?мах м?н пирки пьнине ?нланса илет.     - Ай-яй-яй! —пу?не п?ркалать в?л, Лариван ?ине сивв?н п?хса.     - М?н айлатат?н? Ху п?рахн? та, ман ?ине ярасш?н тата!— м?к?ртатать Лариван.     - Ан ?ркен, п?шк?н!     Лариван, ??к?р с?мсине илес выр?нне, Ванюка пит?нчен чышать. Учительница ?акна ?ий?нчех ас?рхать.     —Эсир м?н, ухмаха ермен пуль те? Т?р?р ура ?ине!— х?т?рса т?кать в?л ачасене.     Лариван ир?кс?рех ура ?ине т?рать. С?мсине н?ш-н?ш туртса, пу?не ??релле чикет. Ванюк ?е? учительниц?на ку?ран тинкерет.     - М?нш?н й?ркене п?сат?р-ха? — ыйтать учительница ачасенчен.     - Лариван ??к?ра урипе таптаса ларать. Ил, тер?м те, в?л, ав, ?ап??а пу?лар?,— васкасах п?лтерч? Ванюк.     - А?та-а?!. Ман мар в?л! — сивв?н тав?рать Лариван.     - ??к?ртан асли ?ук, ?на м?нлерех хисеплемелле тетт?м?р-ха эпир? — ?ыв?ха утса пырать Мария Ивановна.— Капла аван мар. Урай?нчен ил-ха ?на, Лариван.     Класри ачасем х?й ?ине к?м?лс?р п?хса ларнине ас?рхасан, Лариван, ?с?рсе илен?и пулать те, парта айне пу?не чиксе, ??к?р с?мсине илет.     — Иртн? в?р?? пу?ланн? ?ул эп? вунн? к?на тултарсачч?...— кала?а пу?лать ?ак в?х?тра Мария Ивановна.— Сире эпир т?снине т?л?кре те курмалла ан пулт?рчч?. Хал? эсир м?н... Лариван, ав, ирт?хсех кайн?... Ем?рте манас ?ук: п?ррехинче анне колхоз валли в?рман касма тухса кайр?. Эпир, ачасем, килте вы??лл?-тут?лл? пур?натп?р. ??к?р тутанса п?хманран-ши, урасем шы??нса кайр??, шкулта парта хушшинче ларн? чухнех пу? ?авр?нса килетч?. М?н тери пыс?к хаваспа к?тсе илт?м?р аннене! ?антал?к сив?, ун?н урине т?м илсе ян?, аран-аран утать. С?н? шурса кайн? х?й?н. Пир?н пекех вы?? пур?нн? пуль ?ав в?сем те в?рманта.     Анне п?рте к?рсенех пире кушел?нчен ??к?р к?ларса пач?, ш?нса п?рланн? х?й. В?рман касакансене пан? ?нт? ?на. В?л, пур, ?ав ??к?ра х?й ?имес?р пир?н валли усран?. Эпир, ??к?р ?ш?насса к?тме т?с?м ?итереймер?м?р, ?ий?нчех пайласа ?исе ят?м?р.     ?ак?н хы???н анне нумай пур?наймар?. Эпир т?л?ха юлт?м?р. Ну, юр?, иртнине аса илсе, хам та хумхана пу?лар?м, й?ркелл? каласа та параймар?м сире. Тен, пур?на-киле ??к?р хакне ?нлан?н-ха, Лариван... Учительница татах тем?скер каласш?нчч? пулас, анчах ?ак в?х?тра ш?нк?рав сасси ян?раса каять.     Урок в??ленет.     Учительница класран тухсанах, Ларивана ачасем сырса илч??. Пурте в?р?а??? ?на. Леш? ик х?лхине ал?па хуплан? та унк?ран тухса ш?в?нма х?тланать. Анчах к?ш?л ?ир?п ?ав — п?р?нма ниепле те май ?ук.     Урамра ?аплах ?ум?р л?шкет. Ачасем класран тухма???-ха. В?сем ?аплах Ларивана тустара???.     — Пионертан к?лармалла ?на! — к?шк?рать п?ри.     Шавлать класс. Лариван т?ссе т?раймасть, унк?ран татса тухать те, портфельне ?апкалантарса, картишне вирх?нсе тухать, ?ум?р вит?рех килелле в??терет.     Хашка-хашка чупать Лариван. Каялла та ?авр?нса п?хмасть.     Тачка п?л?тсем ин?ете-ин?ете кайса ?ухалсан, ?ум?р май?пен л?планать. К??ех шкултан ытти ачасем те туха???. Пылч?ка ??ра-??ра килеллех талп?на??? в?сем, пушмак х?ррипе пылч?к к?нине те п?хса т?ма???.     Ванюк т?к?рл?ка ?ул тытать. Шух?шлас мар тесен те, Лариван киревс?рл?х? пу??нчен тухмасть ун?н. «Пулать в?т-ха ?авнашкал: п?р п?тс?р п?т?м ушк?н чысне ярать! М?н тумалла? Епле ?с к?ртмелле ку Ларивана?»     Унччен те пулмасть, пылч?к ?ат! пырса ?ап?нать Ванюка ?амкинчен. В?л, ун?н пит??мартий? т?р?х юхса анса, к?пине, галстукне вараласа т?кать. Ванюк пуш? аллипе васкавл?н ку?не с?т?рса илет, портфельне решетке картаран ?акса, к?сйине хыпалама пикенет. Питне тасатма с?мса тутри шырать в?л.     — Ха-ха-ха! — илт?нсе каять ?ак в?х?тра илемс?р сас?.— Тутант?н-и ?нт? ??к?р с?мси?!     Лариван иккен! В?л ?урт х?ттине т?н? та, ас?рхама та х?н ?на.     Ванюк, ?ил? тулса ?итнипе, портфел? ?инчен мансах Лариван хы???н ытк?нать.     Леш? карта урл? мулкач пек сикет те самантрах ?уртсем хушшине к?рсе ?ухалать.     Ванюк, портфел? ?инчен аса илсе, каялла тавр?нать.